Bruksizm to termin medyczny określający zgrzytanie zębami, gryzienie języka i policzków lub zaciskanie zębów podczas snu, lub pod wpływem stresu. 30 do 40% dzieci wykazuje objawy bruksizmu. Zgrzytaniu zębami często towarzyszy napięcie, ból i dyskomfort. Zgrzytanie zębami może być spowodowane niewspółosiowością, brakiem lub wzrostem zębów. Często bruksizm ma podłoże psychiczne. Wielu rodziców zastanawia się, dlaczego dziecko zgrzyta zębami w czasie snu?
Dlaczego dziecko zgrzyta zębami w czasie snu?
Rodzice często się martwią, ponieważ ich dziecko zgrzyta zębami w nocy. Ten proces zgrzytania, uciskania lub pocierania, który jest określany terminem medycznym „bruksizm”, może być całkiem normalnym zjawiskiem, kiedy wyrzynają się zęby mleczne i mieć przyczyny biologiczne.
Może się zdarzyć, że pojedyncze zęby mleczne lub grupy zębów znajdują się chwilowo w niekorzystnym położeniu i utrudniają proces wzrostu. W takich przypadkach sensowne jest nawet „ścieranie” niepokojących obszarów przez zgrzytanie zębami. Stomatolodzy lub ortodonci mogą bardzo szybko określić podczas badania, dlaczego dziecko zgrzyta zębami w czasie snu i czy natura powinna być ewentualnie dodatkowo wsparta krótkotrwałym leczeniem ortodontycznym.
Od samego początku rodzice powinni wiedzieć, że nie powinni się zbytnio martwić, ponieważ zgrzytanie zębami jest bardzo częste u niemowląt i nie szkodzi dziecku. Wiele dzieci zaczyna zgrzytać zębami, gdy tylko wyrosną im pierwsze zęby.
Niemowlęta próbują różnych rzeczy i bawią się, nawet z zębami w ustach. Małe ząbki ocierają się o siebie i tak powstaje klasyczny dźwięk zgrzytania zębami. Jest to również całkowicie zrozumiałe, jeśli rodzice się martwią. Przecież nikt nie chce, żeby jego dziecko zrobiło coś, co mogłoby mu zaszkodzić.
Zestaw zębów mlecznych jest zwykle kompletny do trzeciego roku życia dziecka. Przez cały ten okres pojawiają się zęby mleczne, najpierw zęby środkowe, a na końcu tylne zęby trzonowe. Zęby mleczne to łącznie 20 zębów, dzięki czemu dziecko może również energicznie zgrzytać zębami.
Ponieważ każdy dzień to dla maluszka dzień pełen nowych wrażeń i odkryć, „zabawa” i „poznawanie” pierwszych zębów to również zupełnie normalny proces. W pewnym momencie dziecko odkryje coś nowego i bardziej interesującego, czym będzie się zajmowało.
Przyczyny zgrzytania zębami u dziecka
Jednak, gdy tylko w jamie ustnej pojawią się pierwsze zęby stałe, zgrzytanie powinno ustać.
Zarówno pediatrzy, jak i stomatolodzy są zdania, że normalne zgrzytanie zębami powinno zakończyć się najpóźniej w momencie, gdy maluch ma pełny zestaw zębów mlecznych. W zdecydowanej większości przypadków ma to miejsce w wieku trzech lat.
Jeśli jednak zgrzytanie zębami nie ustępuje po ukończeniu trzeciego roku życia dziecka, należy porozmawiać ze swoim pediatrą, a także z leczącym dziecko dentystą. Należy sprawdzić, dlaczego dziecko zgrzyta zębami w czasie snu. To jedyny sposób, w jaki można faktycznie uniknąć ewentualnych szkód następczych. Kiedy zgrzytanie zębami nabiera chronicznego charakteru i ogromnej intensywności, czas działać.
W przeciwnym razie może rozwinąć się w nawyk i przetrwać w wieku dorosłym jako bruksizm. Faktem jest, że jeśli dziecko ma tendencję do zgrzytania zębami od najmłodszych lat, będzie to robić również jako osoba dorosła.
Jeśli starsze dziecko lub młoda osoba zgrzyta zębami, rodzice powinni zdecydowanie skonsultować się ze stomatologiem lub ortodontą w celu wyjaśnienia przyczyny. Trzeba się przede wszystkim dowiedzieć, dlaczego dziecko zgrzyta zębami w czasie snu lub w ciągu dnia. Należy unikać uszkodzenia szkliwa zębów stałych w wyniku ścierania. Istnieją dwie główne przyczyny takiego stanu rzeczy: niewspółosiowość zębów lub przyczyny psychologiczne, takie jak stres.
Jeśli dziecko zgrzyta zębami głównie w nocy podczas snu, może to być wyraźny sygnał stresu i niepokoju. W każdym przypadku należy zaobserwować to zachowanie i, jeśli to konieczne, przedyskutować to z lekarzem.
Jeśli zgrzytanie zębami odbywa się podświadomie, zdecydowanie trudniej jest się opanować. Dzieje się tak, ponieważ dziecko nie jest w stanie kontrolować ruchów swojej szczęki, więc należy zwracać uwagę na przyczyny, które mogą to powodować.
Jeśli przyczyny zgrzytania lub zaciskania zębów leżą wyłącznie w obrębie jamy ustnej, można im zwykle zaradzić stosunkowo prostymi środkami terapeutycznymi (leczenie szynowe). Przyczyny psychologiczne stają się trudniejsze. W takich przypadkach dentyści i ortodonci nie są w stanie samodzielnie rozwiązać problemu. Można wskazać interdyscyplinarną współpracę i wspierające procedury terapii dzieci, które przynoszą odpowiednią do wieku ulgę od czynników stresowych, które powodują u dziecka. W tym, że bruksizm obserwuje się nie tylko w nocy, ale również w ciągu dnia, eksperci widzą jako istotny wskaźnik istnienia przyczyn psychologicznych.
Objawy zgrzytania zębami u dziecka
Typowe objawy zgrzytania zębami to bóle głowy, napięcie mięśni karku i pleców. Kiedy dziecko w pierwszym roku życia często płacze bez uzasadnionej przyczyny i cierpi na kolki, to też należy wziąć pod uwagę bruksizm.
Jednym z pierwszych objawów zgrzytania zębami, który powinien wzbudzić niepokój, jest patologiczne ścieranie zębów.
Leczenie zgrzytania zębami u dzieci
Jeśli dziecko bardzo często i intensywnie zgrzyta zębami, prędzej czy później dojdzie do uszkodzenia zębów. Staną się one poluzowane z powodu regularnych naprężeń. Istnieje również ryzyko, że zęby zmienią swoje położenie. Na dłuższą metę może to prowadzić do poważnych problemów, takich jak luki lub krzywe zęby. Ponadto zgrzytanie zębami atakuje również szkliwo, co jest tak ważne dla ochrony przed próchnicą i osadami. W wieku dorosłym często powoduje to problemy z zębami, takie jak ubytki itp.
Z powodu ciągłego stresu oprócz zębów, może również zostać dotknięty cały system szczęki, podobnie jak twarz. Jeśli rodzice potrafią rozpoznać przewlekły charakter zgrzytania zębami u dziecka, natychmiast powinni skonsultować się ze specjalistą.
Jeśli zęby stałe są zagrożone i jeśli dziecko odczuwa ból twarzy lub szczęki, dentysta zaleci założenie ochronnej szyny na noc. Ta szyna jest podobna do ochraniacza na zęby noszonego przez sportowców w niektórych dyscyplinach sportowych.
Jeśli przyczyną nocnego zgrzytania zębami są problemy psychologiczne, ważne jest, aby je wyeliminować. Objawy z przyczyn psychologicznych często pojawiają się w zachowaniu dziecka. Jest wycofane, bojaźliwe, ale też wyzywające, przejawia antyspołeczne zachowania lub jest wycofane. Nocne zgrzytanie zębami ma na celu rozbicie napięcia, z którym dziecko się zmaga i złagodzenie wewnętrznych lęków.
